خانه تیزنو: سفری به دوران صفویه در قلب دزفول

خانه تیزنو: گشتی در تاریخ و معماری دزفول

خانه تیزنو، نگینه‌ای از دوران صفویه در قلب دزفول، با معماری باشکوه و اصیل ایرانی، دریچه‌ای به سوی تاریخ و فرهنگ این شهر کهن می‌گشاید. این خانه‌ی بزرگ که در محله‌ی قلعه، یکی از قدیمی‌ترین محله‌های دزفول واقع شده، به واسطه‌ی معماری بی‌نظیر و تزئینات هنرمندانه‌اش، از جمله زیباترین خانه‌های تاریخی ایران به شمار می‌رود.

تاریخچه خانه تیزنو:

قدمت خانه تیزنو به دوره صفویه باز می‌گردد و در دوران قاجار و پهلوی اول مرمت و تغییراتی در آن صورت گرفته است. این خانه در زمان مالکیت “حاج تیزنو” به این نام مشهور شده و پس از انقلاب به مالکیت اداره میراث فرهنگی دزفول درآمده است.

معماری خانه تیزنو:

خانه تیزنو در زمینی به مساحت حدود 1700 مترمربع بنا شده و شامل بخش‌های مختلفی از جمله:

• هشتی: فضایی سرپوشیده در ورودی خانه که محل گذر از بیرون به اندرونی و بیرونی بوده است.
• حیاط مرکزی: قلب خانه که در آن حوضی زیبا با فواره‌ای در وسط قرار دارد و با درختان نخل و مرکبات فضایی خنک و دلنشین را به وجود آورده است.
• ایوان: فضایی نیمه‌باز در اطراف حیاط مرکزی که در تابستان‌ها محل استراحت و دورهم‌نشینی اهالی خانه بوده است.
• اتاق‌ها: در دور تا دور حیاط مرکزی اتاق‌های متعددی قرار گرفته‌اند که هر کدام کاربری خاص خود را داشته‌اند. از جمله این اتاق‌ها می‌توان به اندرونی، بیرونی، مطبخ، حمام، زمستان‌نشین و تابستان‌نشین اشاره کرد.
• بادگیر: بر روی بام خانه یک بادگیر بلند قرار دارد که در گرمای طاقت‌فرسای خوزستان، جریان هوای خنک را به داخل خانه هدایت می‌کرده است.

تزئینات خانه تیزنو:

خانه تیزنو از نظر تزئینات نیز بسیار غنی است. در این خانه شاهد انواع هنرهای سنتی ایرانی از جمله:

• آجرکاری: نمای بیرونی و حیاط خانه با آجرکاری‌های هنرمندانه و نقش و نگارهای زیبا تزئین شده است.
• گچبری: در داخل اتاق‌ها از گچبری‌های ظریف و هنرمندانه برای تزئین سقف و دیوارها استفاده شده است.
• کاشی‌کاری: در برخی از قسمت‌های خانه، از جمله حمام و هشتی، از کاشی‌های رنگی و نقش‌دار برای تزئین استفاده شده است.
• نقاشی: در برخی از اتاق‌ها نقاشی‌های دیواری با مضامین مذهبی و تاریخی به چشم می‌خورد.

کاربری فعلی:

خانه تیزنو در حال حاضر به عنوان اداره‌ی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری دزفول مورد استفاده قرار می‌گیرد.

جاذبه‌های گردشگری:

علاوه بر معماری و تزئینات منحصر به فرد، خانه در نزدیکی جاذبه‌های گردشگری دیگری از جمله:

• حمام یعقوبیه: یکی از قدیمی‌ترین حمام‌های دزفول که با معماری خاص خود زبانزد خاص و عام است.
• مسجد جامع دزفول: یکی از مساجد تاریخی دزفول که قدمت آن به دوره سلجوقیان باز می‌گردد.
• بازار قدیم دزفول: بازاری سرپوشیده و تاریخی با قدمتی چند صد ساله که در آن انواع کالاهای سنتی به فروش می‌رسد.

بازدید از خانه :

خانه همه روزه به جز ایام تعطیل از ساعت 8 صبح تا 16 عصر برای بازدید عموم آزاد است

همچنین شما می‌توانید مطالب مرتبط با جاذبه‌های گردشگری و جهان گردی را در مجله همسفرشیم مطالعه کنید.

بازار قزوین، گنجینه‌ای از معماری و هنر ایرانی

مسجد جامع زنجان نمادی از معماری ایرانی در دوران اسلامی

باغ ارم شیراز، معجزه معماری ایرانی