خانه تیزنو: سفری به دوران صفویه در قلب دزفول

خانه تیزنو: گشتی در تاریخ و معماری دزفول

خانه تیزنو، نگینه‌ای از دوران صفویه در قلب دزفول، با معماری باشکوه و اصیل ایرانی، دریچه‌ای به سوی تاریخ و فرهنگ این شهر کهن می‌گشاید. این خانه‌ی بزرگ که در محله‌ی قلعه، یکی از قدیمی‌ترین محله‌های دزفول واقع شده، به واسطه‌ی معماری بی‌نظیر و تزئینات هنرمندانه‌اش، از جمله زیباترین خانه‌های تاریخی ایران به شمار می‌رود.

تاریخچه خانه تیزنو

قدمت خانه تیزنو به دوره صفویه باز می‌گردد و در دوران قاجار و پهلوی اول مرمت و تغییراتی در آن صورت گرفته است. این خانه در زمان مالکیت “حاج تیزنو” به این نام مشهور شده و پس از انقلاب به مالکیت اداره میراث فرهنگی دزفول درآمده است.

معماری خانه تیزنو

خانه تیزنو در زمینی به مساحت حدود 1700 مترمربع بنا شده و شامل بخش‌های مختلفی از جمله:

• هشتی: فضایی سرپوشیده در ورودی خانه که محل گذر از بیرون به اندرونی و بیرونی بوده است.
• حیاط مرکزی: قلب خانه که در آن حوضی زیبا با فواره‌ای در وسط قرار دارد و با درختان نخل و مرکبات فضایی خنک و دلنشین را به وجود آورده است.
• ایوان: فضایی نیمه‌باز در اطراف حیاط مرکزی که در تابستان‌ها محل استراحت و دورهم‌نشینی اهالی خانه بوده است.
• اتاق‌ها: در دور تا دور حیاط مرکزی اتاق‌های متعددی قرار گرفته‌اند که هر کدام کاربری خاص خود را داشته‌اند. از جمله این اتاق‌ها می‌توان به اندرونی، بیرونی، مطبخ، حمام، زمستان‌نشین و تابستان‌نشین اشاره کرد.
• بادگیر: بر روی بام خانه یک بادگیر بلند قرار دارد که در گرمای طاقت‌فرسای خوزستان، جریان هوای خنک را به داخل خانه هدایت می‌کرده است.

تزئینات خانه تیزنو

خانه تیزنو از نظر تزئینات نیز بسیار غنی است. در این خانه شاهد انواع هنرهای سنتی ایرانی از جمله:

• آجرکاری: نمای بیرونی و حیاط خانه با آجرکاری‌های هنرمندانه و نقش و نگارهای زیبا تزئین شده است.
• گچبری: در داخل اتاق‌ها از گچبری‌های ظریف و هنرمندانه برای تزئین سقف و دیوارها استفاده شده است.
• کاشی‌کاری: در برخی از قسمت‌های خانه، از جمله حمام و هشتی، از کاشی‌های رنگی و نقش‌دار برای تزئین استفاده شده است.
• نقاشی: در برخی از اتاق‌ها نقاشی‌های دیواری با مضامین مذهبی و تاریخی به چشم می‌خورد.

کاربری فعلی

خانه تیزنو در حال حاضر به عنوان اداره‌ی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری دزفول مورد استفاده قرار می‌گیرد.

جاذبه‌های گردشگری

علاوه بر معماری و تزئینات منحصر به فرد، خانه در نزدیکی جاذبه‌های گردشگری دیگری از جمله:

• حمام یعقوبیه: یکی از قدیمی‌ترین حمام‌های دزفول که با معماری خاص خود زبانزد خاص و عام است.
• مسجد جامع دزفول: یکی از مساجد تاریخی دزفول که قدمت آن به دوره سلجوقیان باز می‌گردد.
• بازار قدیم دزفول: بازاری سرپوشیده و تاریخی با قدمتی چند صد ساله که در آن انواع کالاهای سنتی به فروش می‌رسد.

بازدید از خانه :

خانه همه روزه به جز ایام تعطیل از ساعت 8 صبح تا 16 عصر برای بازدید عموم آزاد است

همچنین شما می‌توانید مطالب مرتبط با جاذبه‌های گردشگری و جهان گردی را در مجله همسفرشیم مطالعه کنید.

بازار قزوین، گنجینه‌ای از معماری و هنر ایرانی

مسجد جامع زنجان نمادی از معماری ایرانی در دوران اسلامی

باغ ارم شیراز، معجزه معماری ایرانی