با قدمتی چند صد ساله و وسعتی چشمگیر، بازار تاریخی قزوین همواره در فهرست برترین جاذبه‌های گردشگری این شهر می‌درخشد. این مجموعه کهن، گویی موزه‌ای زنده از معماری ایرانی را به نمایش می‌گذارد. با قدم زدن در این بازار ۱۴ هکتاری، در میان صدها حجره و بنای باستانی، گویی در گذرگاه تاریخ قدم می‌زنید و داستان‌های پرفراز و نشیب ایران را از نزدیک لمس می‌کنید.
اصالت و اعتبار این بازار چنان است که نام آن در فهرست میراث گردشگری ایران نیز به ثبت رسیده و در لیست سه مرکز اقتصادی محبوب کشور جای گرفته است. بازار قزوین تنها مکانی برای خرید و فروش نیست، بلکه سفری به اعماق تاریخ و فرهنگ ایران است.
تجربه‌ای چندوجهی در قلب قزوین
- گردشی در تاریخ: کاشی‌کاری‌های دل‌انگیز، تزئینات آجری ظریف و بناهای عتیق، روایتگر داستانی کهن از معماری ایرانی هستند.
- مرکزی برای خرید: در کوچه‌پس‌کوچه‌های بازار، به دنبال سوغاتی‌های نفیس و ارزشمند بگردید و از تنوع محصولات و قیمت‌های مناسب لذت ببرید.
- لذت‌های آشپزی: رستوران‌ها، کافی‌شاپ‌ها و شیرینی‌فروشی‌های بازار، فرصتی برای چشیدن طعم‌های سنتی و لذیذ ایرانی را فراهم می‌کنند.
گشتی در سراهای تاریخی بازار قزوین
بازار قزوین، گوهری درخشان در تاریخ تجارت و هنر ایران، با سراهای متعدد و باشکوه خود، هر ساله مسافران و گردشگران را به سفری در اعماق تاریخ و هنر ایرانی دعوت می‌کند. در این میان، دو سرای “قیصریه” و “سعدالسلطنه” از جمله مشهورترین و دیدنی‌ترین سراهای این بازار هستند که در ادامه به معرفی آنها می‌پردازیم:
سرای قیصریه
- مرکز تجارت و هنر: این سرای تاریخی، که زمانی محل تجمع صنعتگران و تجار ماهر بوده، با معماری خاص خود، از جمله ارتفاع زیاد و طاق‌های آجری، چشم هر بیننده‌ای را خیره می‌کند.
- چهار دروازه به دنیای تجارت: سرای قیصریه با چهار دروازه به نام‌های تیمچه سرباز، تیمچه سرپوشیده، سرای وزیر و چهارسوق کوچک، به بخش‌های مختلف بازار متصل می‌شود و گویی هر دروازه، دریچه‌ای به دنیای تجارت و رونق آن زمان را می‌گشاید.
سرای سعدالسلطنه
- شاهکاری از معماری قاجاری: این سرای باشکوه که به دستور سعدالسلطنه، حاکم وقت قزوین، در دوران قاجار احداث شده، با وسعتی حدود 26 هزار متر مربع، عنوان یکی از کامل‌ترین و بزرگ‌ترین سراهای ایران را به خود اختصاص داده است.
- حاصل هنر دو معمار برجسته: استاد مهدی چگینی و استاد حسن خنجری، دو معمار نامدار ایرانی، با ظرافت و هنر خود، این سرای عظیم را خلق کرده‌اند که شامل بخش‌های مختلفی مانند چهارسوق، راسته، کاروان‌سرا، سرا، بازار و … بوده است.
- مرمت و احیای میراثی ارزشمند: با وجود تخریب و متروک شدن برخی از بخش‌های این مجموعه، طی سال‌های اخیر شاهد مرمت و احیای این گنجینه ارزشمند بوده‌ایم تا دوباره شکوه و جلال خود را به رخ بکشد.
- ورودی‌های متعدد: این سرای تاریخی دارای ورودی‌های متعددی است که تعدادی از آنها به خیابان‌های اطراف و تعدادی دیگر به بخش‌های مختلف بازار قزوین متصل می‌شوند و گویی راهی برای ورود به دنیای پر جنب و جوش تجارت آن زمان را فراهم می‌کنند.
چهارسوق
- قلب تپنده سرای سعدالسلطنه: ارزشمندترین قسمت این مجموعه، چهارسوق آن است که از تقاطع دو راسته به صورت قائم ایجاد شده و بر فراز آن گنبد بزرگ و کاشی‌کاری شده‌ای خودنمایی می‌کند.
- گنبد و نیم‌گنبدها: گنبد اصلی را چهار نیم‌گنبد با رسمی‌بندی و نورگیر احاطه کرده‌اند که فضا را وسیع‌تر نشان می‌دهند و زیبایی خیره‌کننده‌ای به آن می‌بخشند.
- حجره‌های منبت‌کاری شده: در اطراف چهارسوق، 16 حجره با ارتفاع یک متری بالاتر از سطح زمین قرار گرفته‌اند که با درهای چوبی منبت‌کاری شده خود، جلوه‌ای خاص به این مجموعه می‌بخشند.
حیاط بارانداز و انبار کالا
- حیاط بارانداز: در جنوب غرب این مجموعه، حیاط باراندازی وجود دارد که در گذشته محل تخلیه بار شترها بوده و به همین دلیل آن را حیاط شترخان نیز می‌نامند.
- انبار کالا: در بخش جنوبی حیاط، شاهد انبار کالایی خواهیم بود که شامل فضایی آجری و سرپوشیده با 100 ستون زیبا است. بزرگی این انبار حکایت از آینده‌نگری سازندگان آن نسبت به رونق تجارت در شهر قزوین دارد.
ثبت در فهرست آثار ملی
این مجموعه تاریخی به دلیل ارزش و اهمیت فراوان، در تاریخ 11 مرداد سال 1357 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
بازدید از سراهای بازار قزوین، فرصتی است برای گشت و گذار در تاریخ و هنر ایران و لذت بردن از معماری شگفت‌انگیز و ظرافت‌های بی‌نظیر آن. سفر به این سراها، خاطره‌ای به یاد ماندنی از شکوه و جلال تجارت و هنر ایرانی را در ذهن شما به یادگار خواهد گذاشت.
دسترسی به بازار قزوین
چهار درب شمالی، جنوبی، شرقی و غربی، دروازه‌های ورود به این بازار تاریخی هستند.
- درب شمالی: از خیابان امام خمینی به سمت تیمچه سرباز بروید.
- درب جنوبی: خیابان کوروش، مسیر دسترسی به این درب است.
- درب شرقی: از سمت سرای شاه وارد بازار شوید.
- درب غربی: مولوی، مقصدی برای رسیدن به این درب است.
بازدید از این بازار، تجربه‌ای منحصر به فرد از تاریخ، فرهنگ، هنر و طعم‌های اصیل ایرانی را به شما هدیه می‌دهد.
شما می‌توانید مطالب مرتبط با بازارگردی را در مجله همسفرشیم دنبال کنید.
برای شما که علاقه مند به جاذبه های گردشگری هستید این مطالب جالب خواهد بود:
بازار بزرگ استانبول، بهشت خریداران
بازار روز نوشهر یکی از جذاب‌ترین و معروف‌ترین بازارهای شمال
جمعه بازار پروانه تهران بهترین بازار برای مردم ایران و مناسب برای گردشگران خارجی
معرفی جشن آب تایلند: تجربه‌ای خاص و دیدنی در سرزمین لبخندها
حکایت سرخ ابیانه از تاریخ، فرهنگ و طبیعت
من خودم. قزوینی هستم و خیلی از این جاها رو نگفتید
به نظرم اگر کسی کاشان رو به خوبی دیده باشد، چیز زیادی برای دیدن قزوین وجود نداره
خوب در مورد قزوین گفته نشده توضیح کامل نیست فقط به دوره های قدیمی اشاره شده