به دنبال جاذبه‌ای خاص در ارومیه هستید؟ از مسجد سردار دیدن کنید!

در قلب بافت قدیمی شهر ارومیه، در خیابان امام، مسجد سردار همچون نگینی از دوران قاجار می‌درخشد. این مسجد که از جاذبه‌های گردشگری ارومیه به شمار می‌رود، یادگاری از دوران شکوه و عظمت سلسله قاجار است و حکایات بسیاری را در دل خود جای داده است. مسجد سردار توسط عبدالصمدخان، یکی از سرداران نامدار دوره قاجار، بنا شده است. این بنای تاریخی با معماری باشکوه و تزئینات چشم‌نواز، سند گویایی از هنر و ذوق معماران ایرانی در آن دوران است.

یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد مسجد سردار، وجود ساعتی است که سال‌ها بعد از ساخت مسجد بر فراز آن نصب شده است. به همین دلیل، اهالی ارومیه این مسجد را با نام‌های “مسجد ساعتلو” یا “مسجد ساعت” نیز می‌شناسند. گذر زمان، گرچه بر تن این بنای تاریخی غبار فرسودگی نشانده است، اما شکوه و عظمت آن را از بین نبرده است. مسجد سردار همچنان به عنوان یکی از اماکن مذهبی و فرهنگی مهم شهر ارومیه، مورد احترام و توجه مردم و گردشگران قرار دارد.

در ادامه این مقاله مجله همسفرشیم، به معرفی این مکان مقدس و تاریخی می‌پردازیم.

مسجد جامع زنجان نمادی از معماری ایرانی در دوران اسلامی

مسجد سردار، گشتی در تاریخ و معماری قاجار

مسجد سردار، یکی از زیباترین و تاریخی‌ترین مساجد ارومیه، در خیابان امام خمینی (ره) و امتداد راسته غلام خان واقع شده است. این مسجد با معماری قاجاری خود، از جمله جاذبه‌های گردشگری استان آذربایجان غربی به شمار می‌رود و هرساله پذیرای زائران و گردشگران بسیاری از سراسر ایران و جهان است.

آدرس: استان آذربایجان غربی، ارومیه، خیابان امام خمینی (ره)، راسته غلام خان

تاریخچه مسجد سردار

مسجد سردار در دوره قاجار توسط عبدالصمد خان، جد اعظم عظیم السلطنه سردار، بنا شده است. سردار در سال 1330 هجری قمری این مسجد را مرمت و در سال 1331 هجری قمری نیز ساعت بزرگی بالای سردر آن نصب کرد. به همین دلیل، این مسجد به مسجد ساعت یا ساعتلو نیز معروف است.

معماری مسجد سردار

مسجد سردار از دو بخش شبستان بزرگ و شبستان کوچک تشکیل شده است که از یکدیگر مجزا هستند.

• شبستان بزرگ: این بخش از مسجد، مستطیلی شکل و به طول 22 متر و عرض 18 متر است. 12  ستون سنگی هشت ضلعی در گوشه جنوب شرقی شبستان وجود دارد که از حالت مستطیلی خارج شده‌اند. سرستون‌های آن‌ها به سبک مقرنس تراش‌کاری شده و زیبایی هرچه بیشتر مسجد را به ارمغان می‌آورند. قسمت پایین دیوارهای شبستان بزرگ تا ارتفاع یک متر کاشی‌کاری شده است. کاشی‌ها سبز رنگ و در ابعاد 20 در 20 سانتی‌متر هستند. در سقف شبستان بزرگ، از طاق‌های ضربی و گنبدی استفاده شده است.

• شبستان کوچک: این بخش از مسجد، فضایی کوچکتر نسبت به شبستان بزرگ دارد. در این بخش از مسجد، از محراب و منبر چوبی استفاده شده است. سقف شبستان کوچک نیز به صورت طاق ضربی و گنبدی است.

مصالح به کار رفته در مسجد سردار

همه مصالح به کار رفته در مسجد سردار، از جمله دیوارها، طاق‌ها و پوشش سقف، به غیر از 12 ستون شبستان، از آجرهایی با ابعاد 52220 سانتی‌متر ساخته شده‌اند. این آجرها با ملات گچ و خاک کار شده‌اند.

تزئینات مسجد سردار

در تزئینات مسجد سردار از کاشی‌کاری، گچ‌بری و مقرنس‌کاری استفاده شده است.

کاشی‌کاری: همانطور که گفته شد، قسمت پایین دیوارهای شبستان بزرگ تا ارتفاع یک متر کاشی‌کاری شده است. در کاشی‌کاری‌های مسجد از نقوش اسلیمی و گل و بوته استفاده شده است.

گچ‌بری: در گچ‌بری‌های مسجد از نقوش هندسی و اسلیمی استفاده شده است. گچ‌بری‌ها در محراب، منبر و سرستون‌ها به چشم می‌خورند.

مقرنس‌کاری: در مقرنس‌کاری‌های مسجد از اشکال هندسی مختلف استفاده شده است. مقرنس‌کاری‌ها در سقف شبستان بزرگ و شبستان کوچک به کار رفته‌اند.

سفری به مسجد شیخ لطف الله

مسجد سردار، نمادی از هنر و معماری ایرانی

مسجد سردار با معماری زیبا و تزیینات هنرمندانه خود، نمادی از هنر و معماری ایرانی در دوره قاجار است. این مسجد، علاوه بر اینکه مکانی مذهبی برای عبادت و راز و نیاز است، به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری ارومیه نیز شناخته می‌شود و هرساله زائران و گردشگران بسیاری را به خود جذب می‌کند.

نکاتی برای بازدید از مسجد سردار

• ساعات بازدید از مسجد سردار از 8 صبح تا 12 ظهر و از 14 بعد از ظهر تا 18 عصر است.
• برای ورود به مسجد، باید از پوشش مناسب اسلامی استفاده کنید.
• عکاسی و فیلمبرداری در داخل مسجد آزاد است.
• در هنگام بازدید از مسجد، از ایجاد سر و صدا و مزاحمت برای دیگران خودداری کنید.

اگر شما هم تجربه‌ای از بازدید این بنای منحصرفرد و تاریخی داشتید، با ما و دیگر کاربران مجله گردشگری همسفرشیم به اشتراک بگذارید.