اولین نکتهای که هنگام سفر یا مهاجرت به ذهن میرسد، تفاهم و شباهت مردمان دو کشور با یکدیگر است. مردمی در دو سوی قارهها، با زبان، تاریخ و جغرافیای متفاوت، میتوانند در رفتار، باور و حتی چهره شبیه هم باشند. ایران و اسپانیا دو سرزمین باستانی با پیشینهای غنی از تمدن، هنر و فرهنگ هستند. شاید در نگاه اول، این دو کشور چندان شباهتی با هم نداشته باشند، اما اگر دقیقتر نگاه کنیم، متوجه میشویم ایرانیها و اسپانیاییها در بسیاری از جنبههای زندگی، احساسات و روابط انسانی شباهتهای جالبی دارند. از سبک مهماننوازی و شور زندگی گرفته تا ذائقه غذایی و حتی ضربالمثلهایی که نشان میدهد روح شرقی و مدیترانهای چقدر به هم نزدیکاند.
شباهت های ظاهری مردم ایران و اسپانیا
شباهت ظاهری اولین شباهت میان ایرانیان و اسپانیاییها است. رنگ پوست گندمی، موهای تیره و چشمان قهوهای یا مشکی در هر دو ملت به وفور دیده میشود. این شباهتها بیدلیل نیست. چرا که هر دو ملت از تبارهایی با ریشههای تاریخی در خاورمیانه و مدیترانه تأثیر پذیرفتهاند. در واقع، مهاجرتها و دادوستد های باستانی بین ایران، شمال آفریقا و شبهجزیره ایبری باعث شده ترکیب ژنتیکی مردمان این دو منطقه در طول قرنها به هم نزدیک شود.
حتی در پوشش سنتی هم میتوان ردپای تشابه دید. ایرانیها و اسپانیاییها هر دو به پارچههای رنگارنگ، لباسهای پرجزئیات و زیورآلات سنتی علاقه دارند. لبخندهای گرم، حالت چهره پرانرژی و زبان بدن پرحرکت، ویژگیهایی است که باعث میشود مردم این دو کشور در کنار هم، حس نزدیکی و آشنایی پیدا کنند.
آداب و رسوم مشترک بین مردم ایران و اسپانیا
ایرانیها به مهماننوازی معروفاند، و جالب است بدانید اسپانیاییها هم در این ویژگی کم نمیآورند. در هر دو فرهنگ، دعوت به خانه نشانه احترام و صمیمیت است.
در اسپانیا مانند ایران، خانوادهها دور میز جمع میشوند، غذا میخورند، حرف میزنند و ساعتها در کنار هم وقت میگذرانند. مراسمهای مذهبی، جشنهای ملی و آیینهای سنتی هم در هر دو کشور جایگاه ویژهای دارند. مثلاً نوروز در ایران و جشنهای سال نو یا «فریا»های اسپانیا هر دو سرشار از رنگ، موسیقی و شادیاند.
مردم هر دو سرزمین به موسیقی و رقص به عنوان بخشی از زندگی نگاه میکنند. درست مثل رقص فلامنکو در اسپانیا، در ایران نیز رقصهای محلی با لباسهای خاص و ریتمهای پرشور اجرا میشود.
کلمات مشترک در زبان فارسی و اسپانیایی
زبانها هم مانند مردم، از طریق ارتباط و تاریخ با هم پیوند میخورند. در طول قرنها، واژگان بسیاری بین فارسی و اسپانیایی رد و بدل شده است. بهویژه در دوران حضور مسلمانان در آندلس (قرن ۸ تا ۱۵ میلادی) که زبان عربی و فارسی بر فرهنگ اسپانیا تأثیر گذاشت.
برای مثال، واژههایی مثل azúcar (شکر) یا naranja (نارنجی) از زبانهای شرقی به اسپانیایی راه یافتهاند. بسیاری از این کلمات ریشه فارسی یا عربی دارند. اگر علاقهمند باشید و در یک کلاس زبان اسپانیایی شرکت کنید، به مرور متوجه میشوید که شنیدن برخی واژهها برای فارسیزبانان به طرز شگفتآوری آشناست.
۳۰ کلمه مشترک بین فارسی و اسپانیایی
اگر کمی دقیقتر به واژهها نگاه کنیم، میتوانیم دهها نمونه از شباهتهای جالب میان فارسی و اسپانیایی پیدا کنیم. در ادامه 30 واژه اسپانیایی که تغییر یافته برخی واژگان فارسی هستند را میبینید.
واژه | ترجمه |
Azúcar | شکر |
Naranja | نارنجی |
Jarabe | شربت |
Azafrán | زعفران |
Limón | لیمو |
Jazmín | یاسمین |
Aldea | دهکده |
Alfil | مهره فیل شطرنج |
Alcohol | الکل |
Alubia | لوبیا |
Arjorán | درخت ارغوان |
Azul | رنگ آبی (لاجورد) |
Babucha | پاپوش (دمپایی) |
Caravan | کاروان |
Chal | شال |
Cipayo | سرباز (برگرفته از واژه سپاهی) |
Espinaca | اسفناج |
Mago | مغ یا جادوگر |
Parche | وصله یا تکه (برگرفته از واژه پارچه) |
Paraíso | بهشت (برگرفته از واژه پردیس) |
Tafetán | پارچه ابریشمی تافته |
Zenana | زنانه یا بخش زنانه |
Acederaque | سنجد و زیتون تلخ (برگرفته از واژه آزاد درخت) |
Aduana | دیوان |
Alcoba | برگرفته از واژه گنبد |
Alhame | پارچه خام (برگرفته از واژه خام) |
Alhandac | آبکده (برگرفته از واژه خندق، کندک) |
Azabache | کهربای سیاه (برگرفته از واژه شبق) |
Azarcón | رنگ نارجی شدید (برگرفته از واژه زرگون) |
Badián |
بادیان درختی (برگرفته از واژه بادیان) |
ضربالمثل های مشابه
ضربالمثلها روح فرهنگ هر ملتاند و گاه بیش از هر چیز دیگری شباهتهای فکری مردم را نشان میدهند.
در ایران میگوییم: «از تو حرکت، از خدا برکت»، و در اسپانیا معادلش ضربالمثل A Dios rogando y con el mazo dando است. به معنای «در حالی که دعا میکنی، چکش را هم بزن». هر دو به تلاش همراه با ایمان اشاره دارند.
یا مثلاً «کار امروز را به فردا مسپار» در اسپانیایی میشود:
No dejes para mañana lo que puedas hacer hoy.
حتی در عشق، طنز و نصیحتهای روزمره، شباهتهای جالبی میان ضربالمثلهای این دو ملت وجود دارد و هر دو مردم، نگاه مشابهی به زندگی، صبر، و انسانیت دارند.
شباهت های فرهنگی مردم ایران و اسپانیا
فرهنگ هر دو کشور ترکیبی از سنت و مدرنیته است. مردم ایران و اسپانیا به تاریخ خود افتخار میکنند و در عین حال، از هنر، موسیقی و سینما برای بیان هویتشان بهره میبرند.
در اسپانیا، هنرهایی چون معماری اسلامی در شهرهایی مثل گرانادا و کوردوبا، به خوبی یادآور پیوند تاریخی شرق و غرب است. ایرانیها نیز در فرشبافی، خوشنویسی و مینیاتور همین عشق به زیبایی را نشان میدهند.
همچنین، هر دو ملت اهمیت زیادی به خانواده و روابط انسانی میدهند. نسلها در کنار هم زندگی میکنند، و احترام به بزرگترها یکی از اصول فرهنگی مهم است. این روحیه گرم و خانوادگی، یکی از اصلیترین عوامل نزدیکی عاطفی میان دو ملت محسوب میشود.
شباهتهای غذایی مردم ایران و اسپانیا
وقتی صحبت از غذا میشود، ایران و اسپانیا هر دو دنیایی از طعم و رنگاند. هر دو کشور به استفاده از زعفران، روغن زیتون، برنج و گوشت تازه علاقه دارند. مثلاً «پائیا» (Paella) غذای معروف اسپانیایی شباهت زیادی به «چلو گوشت» یا حتی «زرشک پلو» ایرانی دارد، چراکه در هر دو از برنج، گوشت و ادویههای معطر استفاده میشود.
در ایران چای محبوبترین نوشیدنی است، و در اسپانیا نیز نوشیدنیهای گیاهی و سنتی جایگاه ویژهای دارند. در هر دو فرهنگ، غذا خوردن یک رسم اجتماعی محسوب میشود.
رفتارهای اجتماعی مشابه بین مردم ایران و اسپانیا
ایرانیها و اسپانیاییها هر دو اجتماعی، خونگرم و صمیمی هستند. در هر دو فرهنگ، مکالمه طولانی با هیجان، استفاده از زبان بدن و تماس چشمی نشانه علاقه و احترام است. سکوتهای طولانی در مکالمات کمتر دیده میشود و گفتگو همیشه با شوخطبعی همراه است. در هر دو جامعه، روابط دوستانه و خانوادگی ارزش بالایی دارد.
مردم علاقه دارند با دیگران وقت بگذرانند، در جمعها شرکت کنند و احساس تعلق داشته باشند. حتی در رفتار روزمره، مثل سلام کردن یا خداحافظی، شباهتهایی دیده میشود. ایرانیها معمولاً چند بار خداحافظی میکنند، و اسپانیاییها هم به جای یک خداحافظی ساده، با بوسه یا در آغوش گرفتن، صمیمیت خود را نشان میدهند.
نتیجهگیری
ادغام شدن با مردم اسپانیا برای ایرانیان، نسبت به دیگر مردمان کشورهای اروپایی، چندان سخت نیست. چراکه شباهتهای زیادی میتوان میان این دو ملت پیدا کرد. همین شباهتها باعث میشود بتوانیم سر صحبت را با دیگران باز کنیم و روابط تازهای بسازیم. شاید همین آشنایی فرهنگی، انگیزهای باشد برای یادگیری زبان اسپانیایی، تا بتوانیم این اشتراکات را از نزدیک لمس کنیم.
سوالات متداول
1. آیا ایرانیها و اسپانیاییها از نظر ژنتیکی هم شباهت دارند؟
به طور نسبی بله. پژوهشهای ژنتیکی نشان میدهد که مردم ایران و اسپانیا هر دو ریشههایی در اقوام مدیترانهای، خاورمیانهای و قفقازی دارند.
2.چرا آداب و رسوم مردم ایران و اسپانیا اینقدر به هم نزدیک است؟
یکی از دلایل مهم، تأثیر متقابل فرهنگی از طریق تاریخ، تجارت و دین است. حضور تمدنهای ایرانی و اسلامی در شبهجزیره ایبری (اسپانیا امروزی) در قرون میانه، سبب شد بسیاری از آداب شرقی وارد زندگی مردم اسپانیا شود. مثلاً اهمیت خانواده، احترام به مهمان و عشق به جشن و موسیقی، در هر دو فرهنگ ریشهای مشترک دارند.
3.آیا زبان فارسی بر زبان اسپانیایی تأثیر گذاشته است؟
به صورت غیرمستقیم، بله. در دوران حکومت مسلمانان بر آندلس، بسیاری از واژههای عربی و فارسی از طریق زبان عربی وارد اسپانیایی شدند.
4. چه چیزهایی باعث شده مردم ایران و اسپانیا در رفتارهای اجتماعی هم شبیه باشند؟
روحیهی گرم و اجتماعی، عشق به گفتوگو و ارزش قائل شدن برای روابط انسانی، ویژگی مشترک مردم هر دو کشور است. در ایران و اسپانیا، خانواده و دوستی جایگاه بسیار مهمی دارد و تعاملات اجتماعی با احساس، لبخند و شوخطبعی همراه است. مردم هر دو کشور به نوعی “زندگی را جشن میگیرند”.
اگر به زیباییهای فرهنگی و تاریخی علاقه دارید، سفر به شهرهای اسپانیا میتواند تجربهای فراموشنشدنی باشد. از بارسلونای شگفتانگیز تا مادرید با موزههای هنری، هر گوشه داستانی برای گفتن دارد. با خواندن مقاله «شباهت مردم ایران و اسپانیا | 10 نکته جالب که باور نمیکنید!» متوجه میشوید که این دو کشور، با وجود تفاوتها، شباهتهای جالبی دارند که سفر شما را جذابتر میکند. بیایید زیباییهای این دو فرهنگ را با هم کشف کنیم!