کشف تصادفی گنجینه عصر آهن در سال 1347 در تپههای قیطریه، تهران را به هیجان آورد و اهمیت این منطقه از نظر تاریخی را بیش از پیش آشکار ساخت. اما اکنون، پس از گذشت بیش از نیم قرن، این منطقه بار دیگر در کانون توجه قرار گرفته است؛ این بار به دلیل طرح ساخت مسجد در پارک قیطریه.
این طرح، نگرانیهایی را در میان دوستداران میراث فرهنگی و باستانشناسان ایجاد کرده است. بسیاری معتقدند که ساخت و ساز جدید میتواند به بقایای باستانی این منطقه آسیب جدی وارد کند و ارزش تاریخی قیطریه را به خطر بیندازد.
قیطریه؛ گنجینهای که فراموش شد؟
پس از کشف این گنجینه ارزشمند، به نظر میرسید که اهمیت تاریخی قیطریه به رسمیت شناخته شده است. اما با گذشت زمان، این منطقه بار دیگر به فراموشی سپرده شد و شاهد ساخت و سازهای متعددی بودیم. با این حال، آثار کشف شده از قیطریه در موزهها به نمایش گذاشته شدند و این منطقه به عنوان یکی از مهمترین نقاط باستانی تهران شناخته شد.
تکرار تاریخ یا حفظ میراث؟
اکنون این پرسش مطرح میشود که آیا قرار است تاریخ تکرار شود و با ساخت و ساز جدید، این گنجینه باستانی بار دیگر به فراموشی سپرده شود؟ یا اینکه با تدابیر لازم، میتوان هم به توسعه شهری پرداخت و هم از میراث باستانی این منطقه حفاظت کرد؟
توسعه شهری امری اجتنابناپذیر است، اما این توسعه نباید به قیمت نابودی میراث فرهنگی صورت گیرد. لازم است مسئولین شهری و میراث فرهنگی با همکاری یکدیگر، راهکاری مناسب برای حفظ تعادل میان توسعه و حفاظت از میراث باستانی بیابند.
مناقشهای میان میراث و نیاز برای ساخت مسجد در پارک قیطریه
این تصمیم شهرداری، واکنشهای متفاوتی را در پی داشت. برخی از شهروندان با اشاره به کمبود مسجد در این منطقه، احداث آن را ضروری میدانند. اما منتقدان این تصمیم، دلایلی چون وجود دو مسجد در فاصلهی نزدیک، تخریب فضای سبز و احتمال وجود آثار باستانی در این منطقه را مطرح میکنند.
ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران، نیز با این اقدام مخالفت کرده و بر ممنوعیت ساختوساز در بوستانها بدون مجوز قانونی تأکید کرده است. هنوز مشخص نیست که سرانجام این ماجرا چه خواهد شد. اما این رویداد، یک بار دیگر نشان داد که چگونه توسعه شهری میتواند با میراث فرهنگی و نیازهای شهروندان در تعارض قرار گیرد.
تصمیم شهرداری تهران برای ساخت مسجد در پارک قیطریه، یکی از جنجالیترین موضوعات اخیر شهر تهران شده است. این تصمیم که با استناد به وصیت مرحوم سید محمود محتشمیپور و توافق وراث او با شهرداری صورت گرفته، موافقان و مخالفان بسیاری را برانگیخته است.
موافقان و مخالفان چه میگویند؟
طرفداران ساخت مسجد معتقدند که اجرای وصیت مرحوم محتشمیپور، اقدامی پسندیده و احترام به خواست فرد متوفی است. برخی از اهالی منطقه قیطریه معتقدند که این محله به مسجد بیشتری نیاز دارد و ساخت این مسجد میتواند نیازهای دینی اهالی را برطرف کند.
اگر به دنبال کسب اطلاعات بیشتر درباره مکان امامزادههای شهر تهران هستید، در سایت همسفرشیم به این موضوع پرداخته شده و مطلبی با عنوان معرفی امامزاده جعفر تهران منتشرشده است که میتوانید این مطلب را نیز مطالعه نمایید.
مخالفان ساخت مسجد در پارک قیطریه، نگران قطع درختان کهنسال پارک قیطریه هستند و معتقدند که ساختوساز در این پارک، به فضای سبز آن آسیب جدی وارد میکند. برخی دیگر از منتقدان، ساخت مسجد در پارک را نوعی تغییر کاربری غیرقانونی میدانند و معتقدند که پارکها باید صرفاً برای استفاده عمومی و تفریحی شهروندان حفظ شوند. برخی از کارشناسان حقوقی معتقدند که ممکن است تفسیر دیگری از وصیت مرحوم محتشمیپور وجود داشته باشد و لزوماً منظور ایشان ساخت مسجد در یک پارک عمومی نبوده است.
پرسشهای مهم ساخت مسجد در پارک قیطریه
- آیا ساخت مسجد در این مکان، بهترین استفاده از فضای سبز موجود است؟
- آیا امکان حفظ آثار باستانی احتمالی در این منطقه وجود دارد؟
- چگونه میتوان میان نیازهای مذهبی شهروندان و حفظ میراث فرهنگی تعادل برقرار کرد؟
اینها سوالاتی هستند که باید توسط مسئولین شهری و کارشناسان میراث فرهنگی با دقت بررسی شوند. تصمیمگیری در این مورد، تأثیر مستقیمی بر سیمای شهری تهران و همچنین حفظ میراث فرهنگی کشور خواهد داشت. این رویداد، یک بار دیگر اهمیت حفظ تعادل میان توسعه و حفظ میراث فرهنگی را یادآور میشود. امید است که تصمیمگیری در این مورد، با در نظر گرفتن تمام جوانب و با مشارکت شهروندان صورت گیرد.
همچنین میتوانید از بقیه مقالات منتشرشده در سایت همسفرشیم برای شهر تهران نیز استفاده نمایید، یکی از این مقالات با عنوان بازار بزرگ تهران کجاست؟ اطلاعات مفیدی را درباره بازار بزرگ تهران در اختیار خوانندگان قرار میدهد که میتوانید این مطلب را مطالعه نمایید.