در قلب استانبول، گویی دریچه‌ای به اعماق تاریخ گشوده می‌شود تا عظمت و شکوه امپراتوری روم شرقی را به رخ بکشاند. آب انبار باسیلیکا، که با نام‌های دیگری چون یِری‌باتان سرای و آب انبار استانبول نیز شناخته می‌شود، شاهکاری مهندسی است که بیش از 1500 سال قدمت دارد و خنکای مطبوعی را در گرم‌ترین روزهای تابستان استانبول به ارمغان می‌آورد. در این مقاله از مجله همسفرشیم، سفری به این قصر غرق شده در آب خواهیم داشت.
این مخزن عظیم مستطیلی که در زیر زمین بنا شده، با مساحت 10000 متر مربع و ظرفیت ذخیره‌سازی 80000 تن آب، بزرگ‌ترین مخزن سرپوشیده استانبول است. 140 متر طول و 70 متر عرض آن، عظمت و شکوه این بنای تاریخی را به وضوح نشان می‌دهد.
سفری به اعماق تاریخ
گام نهادن در آب انبار باسیلیکا، گویی سفری در زمان است. 336 ستون سنگی با سرستون‌های باشکوه، سقفی قوس‌دار را نگه می‌دارند که در انعکاس آب، تصویری بدیع و خیره‌کننده خلق می‌کند. نور کم و خنکای مطبوع فضا، حس آرامش و سکون عمیقی را به ارمغان می‌آورد و گویی رازهای نهفته در دل تاریخ را زمزمه می‌کند.
بازتاب تاریخ در آب
درست در مرکز آب انبار، دو سر مجسمه مدوسا که زمانی زینت‌بخش کاخ قسطنطنیه بودند، خودنمایی می‌کنند. گفته می‌شود این مجسمه‌ها برای دفع ارواح پلید و محافظت از آب انبار در برابر خطرات تعبیه شده بودند. انعکاس این مجسمه‌ها در آب، تصویری وهم‌آلود و اسرارآمیز خلق می‌کند که گویی روایتگر داستان‌های کهن و نبردهای حماسی امپراتوران روم شرقی است.
باسیلیکا، فراتر از یک مخزن
این بنای تاریخی صرفاً یک مخزن آب نیست، بلکه گنجینه‌ای از هنر، معماری و تاریخ است. قدم زدن در میان ستون‌های سنگی، لمس سردی دیوارها و نظاره نقش و نگارهای حک شده بر روی سنگ‌ها، سفری بی‌نظیر به اعماق تاریخ و تمدن بشری را رقم می‌زند.
آب انبار باسیلیکا، مقصدی برای هر سلیقه
چه به دنبال تاریخ و معماری باشید، چه خواهان تجربه خنکای مطبوع در گرمای تابستان استانبول یا صرفاً به دنبال مکانی دنج و آرام برای خلوت با خود باشید، آب انبار باسیلیکا مقصدی ایده‌آل برای شماست. این بنای تاریخی، با شکوه و عظمت خود، هر گردشگری را مجذوب می‌کند و خاطره‌ای فراموش‌نشدنی در ذهن او به یادگار می‌گذارد.
راز نامگذاری آب انبار باسیلیکا: سفری در تاریخ و معماری
در دوران امپراتوری بیزانس، بر فراز اولین تپه قسطنطنیه، کلیسایی باشکوه با نام باسیلیکا خودنمایی می‌کرد. این کلیسا با معماری خاص خود، شامل یک راهروی طویل و بخش‌های مستطیلی شکل، شهرت فراوانی داشت.
زمانی که امپراتور ژوستینین اول قصد ساخت آب انباری عظیم برای تامین آب شهر را داشت، از معماری کلیسای باسیلیکا الهام گرفت. این آب انبار با ستون‌های مرتفع، سقف قوسی شکل و فضایی شبیه به کلیسا، یادآور شکوه و عظمت آن بنای مذهبی بود. همین شباهت‌های ظاهری و معماری، عاملی شد تا نام باسیلیکا بر این آب انبار نفیس نیز گذاشته شود. گویی با این نامگذاری، یاد و خاطره کلیسای باشکوه بر روی این بنای ماندگار حک شد.
نام‌های دیگر
علاوه بر باسیلیکا، این آب انبار در طول تاریخ با نام‌های دیگری نیز شناخته می‌شد:
- یرباتان سارایی: در زبان ترکی به معنی “قصر غرق شده” که به موقعیت مکانی آن در زیر زمین اشاره دارد.
- باسیلیکا سیسترن: ترکیبی از “باسیلیکا” به معنی کلیسا و “سیسترن” به معنی آب انبار یا سرداب.
- آب انبار باسیلیکا استانبول: نامی ساده و گویا که به طور مستقیم به هویت و محل قرارگیری آن اشاره می‌کند.
آب انبار باسیلیکا، چه با نام باسیلیکا و چه با نام‌های دیگرش، همچنان به عنوان یکی از شاهکارهای معماری و یادآور تاریخ پرفراز و نشیب استانبول، در میان گردشگران و مردم محلی محبوب و شناخته شده است.
نکاتی برای بازدید از آب انبار باسیلیکا
- بهترین زمان بازدید: اوایل صبح یا اواخر بعد از ظهر، زمانی که ازدحام جمعیت کمتر است.
- نحوه دسترسی: با استفاده از مترو، اتوبوس یا تراموا به راحتی می‌توانید به این آب انبار دسترسی پیدا کنید.
- هزینه ورودی: برای ورود به این بنای تاریخی باید بلیط تهیه کنید.
- نکات مهم: کفش مناسب و لباس خنک به همراه داشته باشید، زیرا در داخل آب انبار هوا خنک است. همچنین، از عکاسی با فلاش خودداری کنید.
بازدید از این مکان تاریخی، فرصتی برای غرق شدن در تاریخ و فرهنگ غنی استانبول است. این بنای تاریخی، با معماری شگفت‌انگیز و فضای خاص خود، تجربه‌ای منحصر به فرد را برای شما رقم خواهد زد.
